Przedstawienie ery Meiji w Ostatnim Samuraju

Ostatni Samuraj to film niezły, aczkolwiek reakcja, z jaką się spotkał, mówi wiele – lekcja historii z niego kiepska. Zarówno sami Japończycy, jak i zachodni historycy, zgadzają się, że przedstawione w filmie wydarzenia co najwyżej nawiązują lekko do prawdziwych wydarzeń, zamiast być prawdziwym filmem historycznym. Akcja Ostatniego Samuraja dzieje się podczas fascynującego okresu, jakim była era Meiji – Japonia stawała się coraz popularniejszym celem zachodnich wypraw, prowadząc do powstałego w kraju szoku kulturowego. Tradycja zaczęła mocno ścierać się z postępem, czego szczególnym elementem było ostateczne zakończenie epoki samurajów. Inna sprawa, że rebelia ukazana w filmie kompletnie nijak ma się do rzeczywistości.

Hollywoodzka swoboda

Główny bohater filmu, grany przez Toma Cruise’a kapitan Algren, nie jest postacią prawdziwą. Mówi się jednak, że jest on nieco bardziej zmodyfikowanym przedstawieniem Julesa Bruneta, który otrzymał zadanie szkolenia wojsk japońskich. Podobnie sprawa ma się z Sakamoto – przywódcą ostatniego bastionu honorowych samurajów, który inspirowany był Saigo Takamorim, człowiekiem upartym, którego działania z góry były skazane na porażkę.

57911g1

Samurajowie przedstawieni w filmie znacząco odbiegają od tych, którzy naprawdę żyli w Japonii podczas ery Meiji – kodeks samurajski zniknął bowiem kompletnie z ich mentalności, zaś noszony miecz był próbą kurczliwego trzymania się dawno utraconego statusu. Samurajowie stali się wówczas yakuzą, zorganizowanymi bandami, które w zamian za narzuconą innym konieczność dania jedzenia/zapłaty/użyczenia córki na noc broniły swoich terytoriów. Była to po prostu próba mydlenia sobie oczu, twierdzenia, że samurajowie jeszcze coś znaczą w zmieniającym się społeczeństwie.

Zmieniło się też podejście do broni – chociaż samurajowie w filmie trzymają się uparcie łuków, w rzeczywistości także i oni podeszli otwarcie do noszenia ze sobą broni palnej. Jeszcze inaczej było w przypadku samurajów, którzy zajmowali wysokie stanowiska – wielu z nich zostało dowódcami wojsk lub biznesmenami, zamieniając tradycyjny ubiór na sprowadzane z Zachodu marynarki.

Zmienił się też wydźwięk samych zmian – film prezentuje nowy rząd jako opresyjny, narzucający obywatelom Japonii restrykcyjne prawa. W rzeczywistości, zmiany te nadały obywatelom nowe wolności, jednocześnie otwierając temu zamkniętemu dotychczas krajowi drogę do areny międzynarodowej.

stilgar